MATSANANCIYAR DAMUWA: MUSABBABINTA DA ILLOLINTA

Damuwa iri – iri ce, amma wanda zan fi mayar da hankali a kan ta a wannan makon ita ce wacce mu ke samu sakamakon mu’amalarmu da mutane. Shiga yanayi mara dadi abu ne wanda ke samun mutum idan ya tsinci kanshi a halin qunci, jin cewa ba ka da muhimmanci, bahagon tunani.
Wasu daga cikin abubuwan zahiri da mutum zai ankare cewa matsananciyar damuwa ta fara damunshi shi ne yayin da ya fara jin bakinshi bai da dandano (alhali akwai matsalar da ke damunshi), da kuma rashin iya yin bacci.
Matsananciyar damuwa na da dalilai da yawa. Akwai masana (‘yan qalilan) da ke danganta tsanantar damuwa da qwayar halittan mutum, ma’ana a kan haifi mutum din ne da wasu qwayoyin halittu wadanda ke jefa shi cikin irin wannan yanayi.
Sai dai mafiya yawan masana sun tubure ne a kan cewa lallai matsananciyar damuwa a na samunta ne sakamakon mu’amalar yau da kullum tare da sauran jama’a. sannan kuma hanyar da za a iya magance irin wannan damuwa dole sai an sa hankali da lura.
Mataki na farko na fadawa tarkon matsananciyar damuwa shi ne mutum ya yanke hulda ko mu’amala da jama’a. Duk mutumin da ke yawan jin kunya, ma’ana kunyar shi ta tsananta ta yadda bai iya yin hulda ko mu’amala da jama’a, irin wannan sun fi kallon kansu a matsayin wadanda ba za su iya yin abota yadda ya kamata ba.
Wadanda kunyar tasu ta tsananta a lokuta da dama su kan rayu cikin kadaici ne. Shi kuma rayuwar kadaici ya na da hatsarin jefa mutum cikin matsalolin da za su iya shafar qwawalwa.
Mutumin da ke da dabi’ar yawan jin kunya ya na ganin cewa duk wani motsinshi jama’a na bibiya ne kuma su na tattaunawa a kai, wannan ne ya sa bai samun qwarin gwiwar yin mu’amala da mutane. Amma shi wanda ya tsinci kanshi a matsananciyar damuwa, shi ne wanda ya yanke mu’amala da mutane ba tare da wani dalili ba.
Shi ya sa bincike ya tabbatar da cewa wadanda ke da aure sun fi wadanda ba su da aure tsawon rai. Saboda shi wanda ba shi da aure duk wata damuwa da ya je ya dibowa kanshi, a haka zai kwana ya wayi gari da ita qumshe a zuciya, ta na cinshi.
Amma shi wanda ya ke da aure. Idan ya fita a ka bata mishi rai, ya shiga damuwa. A lokacin da ya koma gida wurin Iyalinshi, ta fahimci cewa ya na cikin wani irin yanayi na damuwa, za ta yi qoqarin sassaita mishi al’amura tare da lallashinshi. Wannan tarairaya da lallashi zai sauqaqa mishi radadin wannan damuwa har ta sauko.
Shi ya sa a sau da yawa a ke ba mutane shawarar idan za su yi aure su auri mace wacce ta ke qaunarsu, ta ke son su, ta ke tausayinsu, ta ke baqin ciki da baqin cikinsu, ta ke damuwa da damuwarsu.
Idan ka auri mace don kyawunta ko don hasken fatarta, alhali ba qaunarka ta ke yi ba. Duk ranar da ka je kasuwa ko wurin aiki a ka bata maka rai ko kuma wani al’amari ya afku wanda ya jefa ka a cikin matsananciyar damuwa, a maimakon wannan kyakkyawar farar matar ta ka ta yayyafa maka sassauci a zuciya, harkokin gabanta za ta ci gaba da yi. A lokacin da ka fahimci matarka ba ta damu da damuwarka ba, wannan zai sake jefa ka cikin tsananin damuwa fiye da wacce ka kwaso.
Fushi ma ya na daga cikin abubuwan da ke taimakawa wurin jefa mutum cikin matsananciyar damuwa. Idan ka na da yawan fushi ko saurin yin fushi, za ka riqa yanke mu’amala da mutane. Za ka rasa abokai, za ka rasa shaqiqai da makusanta.
A duk lokacin da fushinka ya janyo ka rasa abokai da shaqiqai da makusanta, ‘yar qaramar matsalar da ke buqatar shawara ka warware ta za ta girmama ta zamar ma matsananciyar damuwa.
Hassada ma na kawo matsananciyar damuwa. Idan har za ka riqa kallon rayuwar wasu wadanda ka ke mu’amala da su, ka na damuwa da irin ci gaban da su ke samu a rayuwa, tare da fatan su fado qasa warwas. Lallai ka bi hanyar jefa kanka cikin matsananciyar damuwa.
Yawan damuwa da rayuwar wanda bai damu da kai ba. ko yawan damuwa da rayuwar wanda bai ma san kai ya rayuwar ta ka ta ke ba. Misali, ka riqa sanya ido a harkokin mutumin da bai ma san ka na sa mishi ido ba. duk wani abu da ya aikata, idan abin bai yi maka dadi ba, zuciyarka za ta sawwala maka cewa da gangan ya aikata kuma da kai ya ke yi. Wannan zai jefa ka cikin damuwa.
Babbar illar matsananciyar damuwa shi ne ta na cinye zuciya, ta na haifar da cututtuka wadanda magani ba zai iya warkar da su ba. Ta na jefa mutum ga aikata abubuwan da ba su dace ba, wanda zai baqanta mutuntakar mutum a idon duniya. Matsananciyar damuwa na shafar qwawalwa, a wasu lokutan har a yi hauka. Mu hadu mako mai zuwa!